8. Sınıf İnkılap Tarihi Demokratikleşme Çabaları

1921 Anayasasının ilk maddesinde “Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir.” denilerek millî egemenliğin yeni Türk Devletinin yönetiminde etkili olacağı ortaya konulmuştur. Sonrasında ise millet egemenliğinin önünde büyük bir engel olan saltanat kaldırılarak demokrasiyi ve millî egemenliği güçlendiren önemli bir adım atılmıştır. Demokrasiyi geliştirmek için milletin düşüncelerinin meclise yansımasını sağlayacak siyasi partilerin kurulması çalışmaları başlamıştır. Mustafa Kemal siyasi partilerin kurulması için öncülük etmiş ve başka partilerin kurulması için çalışmıştır. Böylece çok partili hayata geçilecek ve hükümet işlerinin denetlenmesi ülke açısından faydalı olacaktır.

Buna göre çok partili hayata geçilmesi ile aşağıdakilerden hangisinin amaçlandığı söylenemez?

Aşağıdaki inkılâplardan hangisi egemenliğin millete verilmesiyle ilgili değildir?

• 1922'de saltanat kaldırıldı.
• 1923'te Cumhuriyet ilan edildi.
• 1924'te halifelik kaldırıldı.

Yukarıda yer alan inkılaplar hangi alanda yapılmıştır ?

TBMM'nin açılması, Saltanatın kaldırılması, Cumhuriyetin ilanıyla hangisinin gerçekleştiği savunulamaz?

Aşağıdakilerden hangisi Ankara'nın başkent olarak seçilmesinde etkili olmamıştır ?

Türk karasularında gemi işletme hakkı Türk vatandaşlarına hangisiyle beraber bırakılmıştır?

1. Ankara'nın başkent seçilmesi
2. Cumhuriyet ilan edilmesi
3. Tekke ve zaviyelerin kapatılması
4. Siyasi partilerin kurulması

Yukarıda verilen inkılaplardan hangisi yönetim alanında gerçekleştirilmemiştir ?

Aşağıdakilerden hangisi siyasi alanda yapılan inkılaplardan değildir?

Aşağıdakilerden hangisi eğitim alanında yapılan inkılaplardan değildir?

Aşağıdakilerden hangisi ekonomi alanında yapılan inkılaplardan değildir?

1. Osmanlı hanedanı yurt dışına gönderilmiştir.
2. Anayasal yönetime geçişi sağlamıştır.
3. İnkılâplar hız kazanmıştır.
4. Lâikliğin önündeki en önemli engel kaldırılmıştır.

Yukarıdakilerden hangisi, halifeliğin kaldırılmasıyla ilgili değildir?

• Yeni Türk Devletlerinin rejimi belirlendi.
• Mustafa Kemal, cumhurbaşkanı seçildi.

Yukarıda verilen bilgiler hangi inkılabın sonuçlarını ifade etmiştir ?

Cumhuriyetin ilk yıllarında tarımla ilgili alınan hangi önlem Türk köylüsünün ekonomik ve sosyal açıdan gelişmesini sağlamıştır?

Aşağıdakilerden hangisi, Türkiye’de yaşanan lâikleşme aşamalarından biri değildir?

Aşağıdakilerden hangisi, 1924’te kabûl edilen Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile ilgili değildir?

1924 yılı ortalarında Hakkari’de İngilizlerin desteklediği Nasturi İsyanı çıktı, ülkemiz bu isyanla uğraşırken Musul Sorunu nedeniyle İngiltere ile Türkiye arasındaki siyasi ilişkiler gerildi. Bu arada ülke içinde partiler arasında anlaşmazlıklar yaşandı. Doğu Anadolu’da yeniden karışıklıkların başladığı haberleri meclise gelmeye başladı. Yabancı devletlerin özellikle İngiltere’nin desteğiyle olaylar giderek büyüdü. TBMM bu karışıklıkları önlemek için Takrir-i Sükun Kanunu’nu çıkardı. Bu kanuna göre Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, Doğu Anadolu’daki olaylarda rolü olduğu gerekçesiyle kapatıldı.

Doğudaki karışıklıklar nedeniyle ülke içinde yaşanan olaylar, dış politikada İngiltere ile yaşanan Musul Sorununun istenilen şekilde çözümlenememesine neden olmuştur.

Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

Mustafa Kemal 1908 yılında Selanik’te İttihatçıların kongresinde şunları söylemişti: “Ufukta tehlike bulutları görüyorum. Ordunun siyasete karışması işi artık bitmelidir. Asker kışlasına, siyasetçi siyaset sahnesine dönmezse, her şey mahvolur”. Nitekim her şey dört sene sonra Balkan Savaşı patladığında mahvolacak, orduda yaşanan siyasi çekişmeler neticesinde I. Balkan Savaşı Osmanlı Devleti için büyük bir yenilgi ve büyük toprak kaybıyla sonuçlanacaktır.

Mustafa Kemal aynı durumun tekrar yaşanmaması için yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nde hangi önlemi almıştır?

Küçük Asya olarak da bilinen ve Türkiye’nin de üzerinde bulunduğu Anadolu toprakları; Roma İmparatorluğu, Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu, Büyük Selçuklu Devleti, Anadolu Selçuklu Devleti, Osmanlı İmparatorluğu, son olarak da Türkiye Cumhuriyeti’nin egemenlik sahası olmuştur.

Tarih boyunca Anadolu üzerinde kurulan ve dünya siyasetine yön vermiş devletlere bakıldığında aşağıdakilerden hangisi Anadolu’nun bu kadar cazip bir bölge olmasının nedenlerinden değildir?

Doğuda başlayan ayaklanmaya bazı Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası yöneticilerinin de katılması üzerine ayaklanmayla alakalı olduğu düşünülen milletvekilleri tutuklanmış ve cumhuriyet tarihinin ilk muhalefet partisi olan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kapatılmıştır. 15 Haziran 1926 tarihine gelindiğinde M. Kemal’e, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nın yöneticilerinin de adının karıştığı bir suikast girişimi olmuş fakat bu girişim engellenmiştir.

Yukarıdaki bilgiler göz önüne alındığında;

1. Ulusal bağımsızlık anlayışının bazı kesimlerce anlaşılamadığı görülmektedir.
2. İlk çok partili yaşama geçiş denemesi başarısız olmuştur.
3. Bazı kesimlerin yapılan yenilikleri kabullenemediği görülmektedir.
4. Cumhuriyet yönetiminden geçici bir süreliğine vazgeçilmiştir.

yargılarından hangisine ulaşılabilir?

1929 yılında dünyada yaşanan ekonomik bunalım Türkiye’yi de etkilemişti. M. Kemal, ülkenin sıkıntılardan kurtulabilmesi için ekonomi alanında farklı görüşler taşıyan yeni bir parti kurulmasını istiyordu. Bu düşüncelerle yakın arkadaşlarından Fethi Bey’e yeni bir parti kurdurdu. Böylece 12 Ağustos 1930’da Serbest Cumhuriyet Fırkası kurulmuş oldu.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi Atatürk’ün yeni bir siyasi partiye destek vermesinin nedenlerinden biri olamaz?